τραγούδια της αγάπης

Η ΣΤΑΜΝΑ


Ήθελα για να μισέψω
και καράβι δεν ευρίσκω·
τρέχω το γιαλό την άκρα
βρίσκω μια ξανθιά κοπέλα
όπου πήγαινε στη βρύση,
το σταμνί της να γιομίσει.
Τρέχω και την καταφθάνω
και το χέρι της της πιάνω.
Μου τ’ αφήνει, δεν κακιώνει
και σιγά σιγά μου λέγει.
- Μπρε ζουρλό παιδί, τι θέλεις;
το σταμνί θα μου τσακίσεις
- Χίλια δίνω για τη στάμνα
δυο χιλιάδες για τ’ εσένα.

στις συναντήσεις του πόθου κάπου υπάρχει πάντα μια υγράδα, εδώ μια στάμνα αλλού η βρύση ή το ποτάμι ή η ακροθαλασσιά... έτσι συναντήσαμε τούτο το τραγούδι στη συλλογή του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΙΑΝΓΚΑ με παραπομπή στην παλαιότερη συλλογή του ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΥ

ΠΕΡΔΙΚΑ ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ ΣΤΑ ΠΛΑΓΙΑ


Πέρδικα που είσαι στα πλάγια,
στις δροσιές και στα χορτάρια,
πέρδικα, που είσαι στη φτέρη,
ποιον να στείλω να σε φέρει;
Στέλλω το ‘να, στέλλω τ’ άλλο
και κανένα δε σε φέρνει.
Στέλλω το χελιδονάκι
που ‘ναι γλήγορο πουλάκι
για να ‘ρθει και να σε φέρει


παραλλγή γνωστού μοτίβου τραγουδιού της αγάπης όπως τη συναντήσαμε στη συλλογή των ΦΩΤΙΟΥ, ΛΥΤΗ "ΔΗΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ" (εκδόσεις ΝΕΦΑΛΗ)

ΤΡΥΓΟΝΑ (Στα τρία)

- Αυτού ψηλά, που περπατείς, τρυγόνα, μωρή τρυγόνα,
και χαμηλολογιάζεις, τρυγόνα μου γραμμένη,
και χαμηλολογιάζεις, τι στέκεις μαραμένη;

Μην είδες τον ασίκη μου, τρυγόνα, μωρή τρυγόνα,
τον άντρα τον δικό μου, τρυγόνα μου γραμμένη
τον άντρα τον δικό μου, τι στέκεις μαραμένη;

- Εψές προψές τον είδαμε τρυγόνα, μωρή τρυγόνα,
στον κάμπο ξαπλωμένον, τρυγόνα μου γραμμένη,
στον κάμπο ξαπλωμένον, τι στέκεις μαραμένη;

Μαύρα πουλιά τον τρώγανε, τρυγόνα, μωρή τρυγόνα,
κι άσπρα τον τροϋργιάζαν, τρυγόνα μου γραμμένη,
κι άσπρα τον τροϋργιάζαν, τι στέκεις μαραμένο;

Η πολθτραγουδισμένη "τρυγόνα" όπως απαντά στη συλλογή του πρεσβύτερου ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΤΣΙΑ από τα Κτίσματα Πωγωνίου "ΠΩΓΩΝΙΜ ΔΕΡΟΠΟΛΗ ΗΘΗ ΚΙ ΕΘΙΜΑ" (εκδόσεις Δωδώνη-εξαντλημένο δυστυχώς)

ΓΛΥΚΟ ΜΟΥ ΜΗΛΟ (Στα τρία)


Μήλο μου, γλυκό μου γλυκό,
πορτοκάλι μου γραμμένο.
Πορτοκάλι μου γραμμένο,
για ένα στοίχημα σε θέλω.

Ποιον να σε στείλω να σε φέρει,
να σε στήσω κυπαρίσσι.
Να σε στήσω κυπαρίσσι,
κρύα μαρμαρένια βρύση.

Κρύα μαρμαρένια βρύση,
να ‘ρχονται οι νιες να πλένουν.
Να ‘ρχονται οι νιες να πλένουν
Μαυρομάτες να λευκαίνουν.

η χορευτική εκδοχή του πολυφωνικού τραγουδιού όπως τη συναντήσαμε στο βιβλίο του Κτισματιώτη ιερωμένου κι ερευνητή ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΤΣΙΑ "ΠΩΓΩΝΙ, ΔΕΡΟΠΟΛΗ ΗΘΗ ΚΙ ΕΘΙΜΑ". μεταγραφή από το ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ

ΕΛΑ ΜΑΥΡΟΜΑΤΑ ΕΛΑ


Πέρα σε εκείνο το βουνό,
κοντούλα τι με μάρανες,
που είναι ψηλό και μέγα,
έλα μαυρομάτα, έλα.
Κι από την, κι αμάν – αμάν,
κι από την πίσω τη μεριά
κλήμα ήταν φυτρωμένο
έλα, μαυρομάτα, έλα.
Κάνει σταφύ- κι αμάν – αμάν,
κάνει σταφύλια κόκκινα,
κρασάκι σαν το αίμα,
έλα μαυρομάτα, έλα.

Παραλλαγή του αγαπημένου πωγωνίσιου τραγουδιού όπως τη συναντήσαμε στο βιβλίο του μουσικολόγου ΚΩΣΤΑ ΛΩΛΗ "ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ". Πλήθος στιχουργικών και μουσικών παραλλαγών του διαθέτει το ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ στην Ηχοθήκη του.

ΘΥΜΑΣ’ ΟΤΑΝ ΣΕ ΦΙΛΗΣΑ


Θυμάς’ όταν σε φίλησα
τσιούπρα η νύφη του παπά
στην περγουλιά από κάτω
μωρή Κονομοπούλα.
Εκεί ‘ταν και δυο μάρτυρες
τσιούπρα η νύφη του παπά
τ΄ αστρί και το φεγγάρι
μωρή Κονομοπούλα.


το αστρί και το φεγγάρι δεν μαρτυρούν μόνο τον έρωτα της Γκόλφως της βοσκοπούλας στο αθάνατο ειδυλλιακό δράμα του Περεσιάδη αλλά και τούτο τον έρωτα που συναντήσαμε στη συλλογή των ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΦΩΤΙΟΥ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΛΥΤΗ "ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ". έρωτες στα όρια της ανομίας ορίζουν την υπέρβαση των ορίων...